ایمنی حریق ماشین آلات معدنی
ایمنی حریق ماشین آلات معدنی
بـروز حریـق در معـادن، یکی از اتفاقات وحشـتناکی اسـت کـه بدلیل نوع ماشـین آلات و تجهیـزات کمیـاب و بسـیار گران‌قیمـت مشـغول بـه‌کار، ضـرورت رونـد بـدون وقفـه اسـتخراج و فاصلـه بسـیار زیـاد از مراکـز امـدادی، تهدیـد بزرگـی بـرای ایـن صنعـت بــزرگ و چند وجهــی محســوب میگــردد. بســیاری از آنهــا قابل پیشــگیری و مابقــی می‌بایسـت بواسـطه سیسـتم‌های پیشـ‌گیرنده از توسـعه آن، در لحظـات اولیـه مهـار شوند.
اتصالی الکتریکی دامپتراک
ابتــدای تابســتان 2021 یک‌دســتگاه دامپتــراک در معــدن روبـاز زغـال سـنگ NSW اسـترالیا بدلیـل فعال شـدن ناخواسـته سیســتم های الکترونیکــی در اثــر خطــای ناشــی از حریــق، ناگهـان شـروع بـه حرکـت کـرد ولـی بعـد از طـی یـک قـوس 30 متــری، متوقــف شــد. در ایـن حادثـه، شـل بودن سـیم رابـط بیـن باتـری تـا سـوئیچ ترمــز تخلیــه، باعــث بــروز اتصــال کوتــاه، خالی شــدن ترمــز و حرکــت ناخواســته دامپتــراک شــد. اپراتــور (راننــده) بمحــض مشــاهده جرقــه و دود در پشــت داشــبورد کابیــن و حرکــت ناخواســته خــودرو، از تــرس خــود را بــه بیــرون پــرت کــرده و دچــار صدمــات شــدید شــد. اگــر ایــن حادثــه منجــر بــه حریــق می‌شــد، توســعه آن قطعــا ایــن ماشــین معدنــی را کامـلاً از بیــن می‌بــرد. پــس از بــروز ایــن رخــداد، بازبینی هــای مســتمر شــبکه‌های الکتریکــی، الکترونیکــی و مکاترونیکــی کلیــه ماشــینآلات معدنــی، در زمــره الزامــات جدیتــر شــرکت‌های معدنــی در مواقــع تغییــر شــیفت قــرار گرفــت. همچنیــن دســتورالعمل‌های مربــوط بــه مدیریـت خسـتگی، اسـتفاده از تلفـن همـراه و رعایـت سـرعت مناســب کــه از جملــه فاکتورهــای بــروز ایــن حادثــه بــود و توســط کارکنــان واحــد تعمیــرات و همچنیــن اپراتــور، کمرنــگ شــده بــود، بازنگــری شــد.
حریق خودروی آبپاش
اکتبــر ســال 2015 یک‌دســتگاه خــودروی آبپاشــی جاده‌هــای معدنــی، در حــال آبپاشــی رمــپ منتهــی بــه پیــت بــود کــه اپراتــور متوجــه دود در آینــه عقــب شــد. لــذا بلافاصلــه طــی ارتبــاط بــا مرکــز و دســتورات ارســالی، خــودرو را بــه حاشــیه جــاده منتقــل کــرد. سیسـتم برقـی کامیـون از کار افتـاد و اپراتـور با اسـتفاده از دکمه توقـف اضطـراری کلیـه چرخ‌هـا، خـودرو را متوقـف و موتـور را خامـوش کـرد. سـپس از آن خـارج شـده و بمنظـور پیشـگیری از آســیب‌های احتمالــی ناشــی از ترکیــدن لاســتیک‌ها و منابــع سـیالات تحـت فشـار، در فاصلـه مناسـب پنـاه گرفـت. بدلیـل دیـر رسـیدن نیروهـای عملیاتـی و حجـم بـالای حریـق، مطابــق رویه هــای جــاری اقــدام بــه محصــور نمــودن منطقــه حادثــه گردیــد و در همیــن حیــن بــا شــدت گرفتــن حریــق، لاسـتیک سـمت راسـت جلـو منفجـر شـد و حتـی رینـگ چـرخ ً تقریبــا بــه فاصلــه 100 متــری پرتــاب شــد. در ایــن حادثــه کــه اپراتــور آســیبی ندیــد ولــی خــودروی مذکــور کامـلاً ســوخت و از بیــن رفــت، حریــق در اثــر نقــص الکتریکــی ناشــی از فرســودگی کابل‌هــای بــرق و اتصالــی آنهــا بــه شــیلنگ‌های روغــن هیدرولیــک تحت فشــار رخ داده بــود و متأســفانه سیســتم اطفــای اتوماتیــک نیــز بدلیــل عــدم بازبینی‌هــای ماهانــه فعــال نشــده بــود. پـس از بـروز ایـن سـانحه هـم کارشناسـان بـا بررسـی سـوابق تعمیــرات و ســرویس‌های ادواری ماشــینآلات دریافتنــد کــه بخشــی از ایــن اقدامــات لازملاجــرا ازجملــه بازدیــد منظــم سیمکشــیهای برقــی، بدلیــل آنچــه ســهل‌انگاری و بی ً توجهــی کارکنــان تعبیــر شــد، فرامــوش شــده و صرفــا در فرمهــای چک‌لیســت اجرایــی تیــک خــورده بودنــد.
سیستم‌های ایمنی حریق ماشین آلات معدنی
باتوجــه بــه حساســیت فوق‌‌العــاده صنایــع معدنــی و تجهیــزات وابســته، از فناوری‌هــای جدیــد بــرای محافظــت آنهــا در برابــر حریــق اســتفاده شــده و همــواره تاکیــدی جــدی بــر بروزنگهــداری آنهــا از ســوی مدیــران و کارفرماهــا صــورت می‌گیــرد. سیســتم‌های اطفــای حریــق ماشــینآلات معدنــی بطــور کلــی بــه انــواع زیــر تقســیمبندی میشــوند:
- غبارآب (واترمیست)
- فوم (کف)
- پودر خشک شیمیایی
- دوگانه پودر و فوم
- آئروسل
هر کدام از سیستم‌های فوق دارای مزایا و کاربردهایی هستند که تاکنون منشأ نجات بسیاری از ماشین آلات شده‌اند. رایج‌تریــن سیســتم اطفــای حریــق در بخــش معــدن، سیسـتم‌هایی هسـتند کـه ضمـن داشـتن خاصیـت خنک‌کنندگی ســریع، ریســک کمتــری در احتمــال عــدم عملکــرد داشــته و مانــدگاری خوبــی روی خــودروی مشــتعل (علیرغــم وجــود بــاد و کورانهـای حرارتـی) داشـته باشـد. برخـی از ایـن سیسـتم‌ها در معــادن مختلــف سراســر جهــان، موفق‌تــر از ســایرین بوده‌انــد . بـه عنـوان مثـال، اسـتفاده از پـودر شـیمیایی خشـک بـه نـدرت در غـرب اسـترالیا اسـتفاده می‌شـود. اکثـر اتوبوس‌هـای اسـترالیا دارای سیســتم مــه ً آب هســتند و معــادن شــرق اســترالیا معمــولاً از سیســتم های اســپری فــوم بــرای ماشــین های بزرگتــر و از مــه آب بــرای ماشــین های فشــرده تر اســتفاده می کننــد.
ارزیابی ریسک حریق ماشین آلات معدنی
انجــام ارزیابــی ریســک خطــر حریــق، قبــل از انتخــاب یــک سیسـتم ایمنـی حریـق، بسـیار مهـم اسـت. نتایـج ایـن ارزیابـی ریســک بایــد شــامل مــوارد زیــر باشــد:
1- محیطی که دستگاه در آن کار خواهد کرد، چیست؟
2- آتشسوزی/های شناخته شده قبلی، چه ویژگی‌هایی داشتند؟
3- چه منطقه‌ای باید محافظت شود و چرا؟
4- در صورت وقوع حریق، اپراتور چگونه به سلامت فرار می‌کند؟
5- زمان تخلیه موردنیاز سیستم چقدر است؟
6- آیا ماشین باید بطور خودکار خاموش شود و بعد از چند ثانیه؟
عـلاوه بــر ســؤالات فــوق، داشــتن یــک شــریک خدماتــی کــه تعمیــر و نگهــداری پیشــگیرانه را ارائــه میدهــد و رعایــت مقــررات را تضمیــن میکنــد، مهــم اســت.
دوره ایمنی در معدن
الان ثبت نام کنید و محتوی ویدئویی دوره را دریافت کنید
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
نکات طلایی ایمنی تابلو برق با مهندس فرجی
جزوه بیماری های شغلی
استانداردهای کابل های مقاوم در برابر حریق
دیدگاهتان را بنویسید