مدیریت ایمنی فرایند بر اساس استاندارد OSHA

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

معرفی سیستم مدیریت ایمنی فرآیند  (PSM) سازمان OSHA:

این سیستم در سال 1992 از طرف سازمان OSHA  برای اجرا در کلیه واحدهای فرآیندی آمریکا که در فرآیند های آنها مواد خیلی مخاطره آمیز سمی، واکنش دهند و قابل اشتعال برابر یا بیشتر از حد مجاز تعیین شده، دارند (130 ماده شیمیایی) ابلاغ و پیاده سازی آن الزامی تعیین گردید. این سیستم مدیریت دارای 14 عنصر می باشد که بطور خلاصه به شرح زیر می باشد:

– عنصر اول: مشارکت کارکنان

بر این اساس کارفرما موظف می باشد برنامه مکتوبی جهت پیاده سازی و اجرای “مشارکت کارکنان” تهیه نماید. همچنین کارفرما می بایست در رابطه با پیاده سازی سیستم آنالیز خطرات فرآیندی و سایر عناصر با کارکنان و نمایندگان آن ها مشورت نماید.

عنصر دوم: اطلاعات ایمنی فرآیند

بر این اساس کارفرما می بایست قبل از اجرای هر نوع برنامه آنالیز خطرات، اطلاعات ایمنی فرایند را به صورت جامع و مکتوب گردآوری نماید. اطلاعات ایمنی فرایند باید شامل موارد زیر باشد؛

–  اطلاعات مربوط به مواد شیمیایی بسیار خطرناک ( استفاده شده / تولید شده ) در فرآیند

–  اطلاعات مربوط به تکنولوژی فرآیند.

–  اطلاعات مربوط به تجهیزات فرآیند

–  PFD و P&ID

–  SDS

– عنصر سوم: تجزیه و تحلیل خطرات فرآیند

کارفرما می بایست برای هر نوع فرآیند اقدام به اجرای آنالیز مقدماتی خطر (PHA) نماید. اجرای آنالیز مقدماتی خطر باید متناسب با پیچیدگی فرآیند بوده و خطرات را شناسایی، ارزیابی و کنترل نماید. اولویت بندی انجام آنالیز خطرات فرآیند باید بر اساس تعداد نفرات، قدمت فرآیند و تاریخچه بهره برداری صورت پذیرد. کارفرما باید بر اساس یک یا چند روش که جهت آنالیز خطرات فرآیندی مناسب می باشد، اقدام به اجرای تجزیه و تحلیل نماید.

برخی از روش های پرکاربرد عبارتند از

–  – مطالعه مخاطرات و راهبری HAZOP

–  – چه می شود اگر؟ What-if

–  – تجزیه و تحلیل درخت خطا FTA

–  مدلسازی پیامد (CM Study)

– عنصر چهارم: دستورالعمل های عملیاتی

کارفرما با ید جهت انجام ایمن فعالیت ها، آیین نامه های عملیاتی مکتوب که حاوی دستورالعمل های روشنی می باشد را فرآهم  آورد.

مراحل هر فاز عملیاتی شامل موارد ذیل می باشد

–  – راه اندازی اولیه

–  – عملیات عادی

–  – عملیات موقت

–  – توقف اضطراری

–  – فعالیت های اضطراری

–  – توقف عادی

–  – راه اندازی مجدد

– عنصر پنجم: آموزش

هر فرد درگیر با فرآیند و یا فردی که قرار است در فرآیند جدیدی مشارکت داشته باشد، قبل از اینکه درگیر فرآیند شود باید در مورد اصول کلی فرآیند و آیین نامه های عملیاتی، آموزش های لازم را فرا گیرد. تأکید این آموزش ها باید بر روی خطرات ایمنی و بهداشتی، آیین نامه های اضطراری شامل قطع و شیوه های کاری ایمن باشد.

• اجرای برنامه های بازآموزی باید حداقل هر سه سال یکبار انجام شود. همچنین کارفرما می بایست با مشورت با کارکنان درگیر در فرآیند، تعداد موارد بارآموزی را مشخص نماید.

– عنصر ششم: پیمانکاران

مورد استفاده این بند پیمانکارانی می باشد که کارهای نگهداری، تعمیراتی، تعمیرات اساسی، بازسازی اساسی و یا بطور خاص کار در نزدیکی یا روی فرآیند را انجام می دهند. این بند در رابطه با پیمانکارانی که خدمات موقت شامل تنظیفات، خدمات غذایی، لباس شویی و… انجام می دهند و کار آن ها اثری روی ایمنی فرآیند ندارد، کاربرد ندارد.

• زمانیکه یک کارفرما جهت انجام کار اقدام به استخدام پیمانکار می کند، باید اطلاعات مربوط به اطلاعات ایمنی کارفرمایان پیمانکار و اطلاعات مربوط به عملکرد پیمانکار را دریافت و مورد ارزشیابی قرار دهد.

• کارفرما می بایست یک دفتر ثبت جراحات و بیماری مربوط به فعالیت های پیمانکاران در مناطق فرآیندی تهیه نماید.

– عنصر هفتم: ایمنی پیش راه اندازی (PSSR)

کارفرما باید برای تأسیسات جدید یا تغییر یافته ( به میزانی که نیاز به تغییر اطلاعات ایمنی فرآیند می باشد) یک بررسی “ایمنی قبل از شروع” انجام دهد.

بررسی ایمنی پیش از شروع می بایست قبل از ورود یک ماده شیمیایی خطرناک به فرآیند انجام شده و تأکید کند که :

– هر یک از کارکنان درگیر در عملیات آموزش های لازم و کامل را دریافت کرده است.

– تجهیزات و ساختار مطابق با ویژگی های طراحی می باشد.

– آیین نامه های عملیاتی، ایمنی، تعمیر و نگهداری و شرایط اضطراری در حد کفایت و در محل خود قرار دارد.

– برای تأسیسات جدید، برنامه تجزیه و تحلیل خطرات فرآیندی اجرا شده و در تغییرات رخ داده الزامات “مدیریت تغییر” لحاظ شده است.

– عنصر هشتم: یکپارچگی مکانیکی

این عنصر برای تجهیزات فرآیندی زیر کاربرد دارد:

– مخازن تحت فشار و مخازن ذخیره

– سیستم های لوله ای ( شامل اجزای لوله ها مثل شیرها )

– سیستم ها و تجهیزات تخلیه و رها سازی

– سیستم های قطع اضطراری

– سیستم های کنترلی ( شامل وسایل و سنسورهای پایش، آلارم ها و اینترلاک ها )

– پمپ ها

– عنصر نهم: مجوز گار گرم

کارفرما باید در رابطه با عملیات های کار گرمی که در فرآیند صورت می پذیرد، مجوز انجام کار گرم صادر نماید. محتویات الزامی مجوز های کار گرم عبارتند از:

•  – مشخص کند الزامات پیشگیری و حفاظت از حریق، قبل از شروع عملیات کار گرم، رعایت شده است

•  – تاریخ مجاز برای انجام عملیات کار گرم

•  – مشخص کردن وسیله ای که کار گرم روی آن انجام می شود.

•  مجوز کار گرم می بایست تا مدت زمان تعیین شده ای نگهداری و بایگانی شود

– عنصر دهم: مدیریت تغییر

کارفرما باید برای هر نوع تغییر اعم از مواد شیمیایی فرآیند، دانش فنی، تجهیزات، آیین نامه های فرآیندی و سایر تغییرات تأثیر گذاربر فرآیند، آیین نامه های مکتوب مدیریت تغییر را ایجاد و برقرار کند. این آیین نامه ها مشخص می کند که ملاحظات زیر قبل از تغییر صورت گرفته است.

•  – یک اساس فنی برای تغییر پیشنهاد شده است

•  – تأثیر تغییر روی ایمنی و بهداشت مشخص شده است

•  – تغییرات در آیین نامه های عملیاتی صورت گرفته است

•  – زمان مورد نیاز برای تغییر مشخص شده است

•  – الزامات قانونی برای تغییر پیشنهاد شده در نظر گرفته شده است.

– عنصر یازدهم: بررسی / تحقیق رویداد

کارفرما باید هر رویدادی که منجر به اغتشاش شده و یا می توانست منجر به رهایش فاجعه بار مواد شیمیایی خطرناک شود را بررسی کند. یک تحقیق رویداد باید تا حد امکان سریع انجام شود و حداکثر 48 ساعت بعد از وقوع آغاز گردد. جهت انجام بررسی باید یک تیم شامل فردی آشنا به فرآیند مورد نظر، فردی از پیمانکار ( اگر رویداد مربوط به پیمانکار باشد ) و افراد با تجربه مناسب جهت تجزیه و تحلیل رویداد، شکل گیرد.

گزارش نهایی یک بررسی رویداد می بایست شامل موارد ذیل باشد :

•  – تاریخ رویداد

•  – تاریخ شروع بررسی

•  – توصیفی از رویداد

•  – فاکتورهایی که در رویداد تأثیرگذار بوده اند

•

– عنصر دوازدهم: برنامه ریزی و واکنش در شرایط اضطراری

•  کارفرما موظف است برای تمام سایت / کارخانه یک برنامه واکنش در شرایط اضطراری فرآهم و اجرا نماید. این برنامه باید شامل آیین نامه هایی جهت کنترل رهایش های کوچک مواد خطرناک باشد.

•  لازم به ذکر است، کارفرمایانی که تحت این استاندارد می باشند، ممکن است تحت برنامه های واکنش در شرایط اضطراری و مواد زائد خطرناک نیز قرار گیرند.

– عنصر سیزدهم: ممیزی انطباق

کارفرما باید تأیید نماید که میزان انطباق با الزامات این بخش هر سه سال یکبار مورد بازبینی و ارزشیابی قرار می گیرد، تا بدین وسیله اطمینان حاصل شود که آیین نامه هایی که بر اساس این استانداردها تدوین می شوند مناسب بوده و پیروی می شوند.

•  ممیزی انطباق باید توسط یک فرد آشنا با فرآیند صورت پذیرد.

•  از یافته های ممیزی می بایست یک گزارش تهیه گردد

•  کارفرما باید به یافته های حاصل از ممیزی پاسخ مناسب داده و اقدامات لازم را جهت رفع نواقص صورت دهد. اقدامات و پاسخ های صورت پذیرفته می بایست مستند گردد.

•  کارفرما موظف است نتایج دو ممیزی اخیر را نگهداری نماید[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_message]

مطالب پیشنهادی جهت مطالعه بیشتر :

1. جزوه سیستم مدیریت HSE
2. تعریف بحران در مراجع مختلف
3. جزوه واکنش در شرایط اضظراری
4. ایمنی نگهداری کپسو ل های اکسیژن واستیلن

[/vc_message][/vc_column][/vc_row]